Thời gian qua một số phương tiện thông tin có đưa các tin về hư hỏng và tai nạn liên quan đến thang máy. Nguyên nhân chính được nêu ra một phần là do công tác kiểm định chất lượng thang máy đang bị bỏ ngỏ, đồng thời việc sử dụng và vận hành thang máy an toàn đang bị xem nhẹ. Dưới góc độ đơn vị sản xuất chúng tôi xin chia sẻ thêm một số ý kiến:

Cơ sở tiến hành kiểm định hiện nay dựa trên tiêu chuẩn TCVN 6395:2008 – Thang máy điện – yêu cầu an toàn về cấu tạo lắp đặt. Tuy nhiên có một số bất cập là : 

- Hồ sơ kỹ thuật chưa được chi tiết: chưa ghi vào khối lượng cabin, khối lượng đối trọng, các chứng chỉ thử nghiệm mẫu của các bộ phận an toàn và các thành phần quan trọng khác.

- Đang có sự bỏ qua, xem nhẹ với điều khoản 7.2.3 về diện tích sàn cabin cho thang máy tải khách và nhất là với thang máy tải hàng có kèm người. Diện tích sàn quá lớn so với tải trọng qui định trong bảng 1 và bảng 2. Điều này rất nguy hiểm, vì khi có quá nhiều người vào cabin thang máy gây vượt tải trọng thiết kế, có khả năng dẫn đến hiện tượng trượt cáp tải tạo cảm giác rơi tự do gây hoang mang lo sợ cho người sử dụng.

- Tương tự, nhiều thang máy tải khách có tốc độ > 0.63m/s sử dụng bộ hãm an toàn loại tức thời, có thể gây chấn động mạnh cho người và cho cả kết cấu cabin khi bộ hãm an toàn hoạt động.

- Việc cung cấp các chứng chỉ kiểm tra, thử nghiệm mẫu điển hình với một số cơ cấu an toàn chưa thực hiện. Mẫu biên bản kiểm định còn khá sơ sài, nhiều cột sử dụng đánh dấu đạt, không đạt mà không có con số cụ thể.

- Một số đơn vị kiểm định thiếu chuyên nghiệp, nguồn lực hạn chế, kiểm định viên chỉ có vài ba người không có phương tiện, dụng cụ vẫn được quyền chứng nhận kiểm định.

Bên cạnh đó, trong điều 12, khoản 12.3.2 thuộc TCVN 6395:2008 chỉ qui định hồ sơ cần có hướng dẫn để đảm bảo an toàn, không qui định cần có đơn vị hoặc con người chuyên trách đã được đào tạo để bảo dưỡng thang máy. Thời gian qua nhiều tai nạn thang máy gây thiệt hại về người liên quan đến người bảo dưỡng thiếu chuyên nghiệp và bỏ qua các quy định về an toàn trong sử dụng vận hành thang máy. Thực tế đòi hỏi cần qui định có đơn vị chuyên trách bảo dưỡng thang máy ít nhất nếu là thang máy sử dụng có tính chất công cộng như thang máy cho chung cư, trường học, ký túc xá, bệnh viện, công sở…

Một yếu tố quan trong nữa là người trực tiếp quản lý vận hành thang máy cũng cần được huấn luyện cơ bản về cách thức sử dụng thang máy an toàn, cách thức cứu hộ đúng cách trong trường hợp có sự cố như mất điện đột ngột, cháy nổ, hay hư hỏng đột xuất thông thường.

Trước nhu cầu quản lý thang máy cả nhập khẩu và sản xuất trong nước đã lên đến vài ngàn chiếc/năm, vào tháng 4/2011 Bộ LĐTBXH đã ban hành Qui chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với thang máy điện QCVN 02/2011/BLĐTBXH. Cùng với TCVN 6395:2008, qui chuẩn yêu cầu bắt buộc đăng ký và đánh giá sự phù hợp cho thang máy sản xuất trong nước và thang máy nhập khẩu.

Thị trường thang máy Việt Nam hiện nay có sự góp mặt của hơn 100 công ty trong và ngoài nước, với cách tổ chức sản xuất khác nhau, nhập khẩu các linh kiện và thang máy với nhiều nguồn và thương hiệu lạ, đòi hỏi việc triển khai cấp bách thực hiện qui chuẩn vừa ban hành. Việc này giúp khắc phục được các hạn chế trong công tác quản lý và sử dụng thang máy hiện nay, đồng thời gia tăng áp lực cho các đơn vị sản xuất thực hiện đầu tư, sản xuất các thang máy có độ an toàn cao, góp phần giảm tới mức tối thiểu các sự cố, tai nạn ra bởi thang máy và bảo đảm an toàn, sức khỏe cho người sử dụng.